Wat zijn aften? Oorzaken, oplossingen en hoe te voorkomen

We hebben het allemaal wel eens: u eet of drinkt en voelt direct een scherpe, branderige pijn op uw tong of wang. Of misschien ontdekte u vanmorgen tijdens het tandenpoetsen een wit vlekje dat bij de kleinste aanraking steekt als een naald. Aften, die kleine, maar vervelende zweertjes in de mond, lijken altijd op te duiken op de meest ongelegen momenten. Maar wat zijn aften precies, waarom krijgt u ze en misschien nog wel het belangrijkste, hoe komt u er zo snel mogelijk vanaf? Op deze pagina leest u alles over de oorzaken en de beste manieren om aften te behandelen.

Wat zijn aften?

Aften zijn kleine zweren die zich in de mond vormen, meestal op gevoelige plekken zoals de binnenkant van uw lippen, wangen of onder de tong. Het zijn kleine letsels van het mondslijmvlies die meestal drie tot tien millimeter groot zijn. Ze hebben vaak een gelige of grijswitte kleur en worden omringd door een ontstoken, rode rand. In sommige gevallen kunnen ze ook in de keel verschijnen, wat extra ongemak veroorzaakt. Zo’n 20% van de mensen krijgt wel eens last van een aft, voornamelijk tussen de 15 en 40 jaar oud.

Hoewel aften onschadelijk zijn en meestal binnen een week of twee vanzelf genezen, kunnen ze behoorlijk wat ongemak met zich meebrengen. Gelukkig zijn er verschillende manieren om ze te behandelen om de pijn te verlichten en het herstelproces te bevorderen.

Waardoor ontstaan aften?

Hoewel de precieze oorzaak van aften niet bekend is, denken we dat ze sneller ontstaan bij één of meer van de volgende factoren:

Kleine wondjes in uw mond die ontstaan door bijvoorbeeld te wild tandenpoetsen, flossen, bijten op uw wang of een niet-passend kunstgebit
Gevoel van stress
Droge mond
Schommelingen in de hormoonspiegel, zoals tijdens de menstruatie of een zwangerschap
Erfelijke aanleg speelt een rol: wanneer meerdere familieleden regelmatig last hebben van aften, is de kans groter dat u er ook gevoelig voor bent
Sommige medicijnen kunnen als bijwerking aften veroorzaken. Voorbeelden hiervan zijn sterke pijnstillers, zoals fentanyl.

Tips voor het behandelen van aften:

Vermijd contact met de aft
Probeer zoveel mogelijk van de aft af te blijven. Het aanraken met uw tong, vingers of tandenborstel kan de pijn verergeren en de genezing vertragen. Beschadigde aften kunnen zelfs uitbreiden, wat het herstel nog langer maakt.
Houd uw mond goed schoon
Een goede mondhygiëne helpt verdere irritatie en infecties te voorkomen. Spoel uw mond regelmatig met lauw zoutwater of een antibacterieel mondspoelmiddel. Dit houdt de mond schoon en kan het genezingsproces versnellen. Poets uw tanden voorzichtig met een zachte borstel en kies een tandpasta zonder natriumlaurylsulfaat (SLS), aangezien dit de mond kan irriteren en het herstel vertragen. Regelmatige tandartsbezoeken voor controles en professionele reinigingen door de mondhygiënist helpen ook om mondproblemen, zoals aften, te voorkomen.
Vermijd irriterend voedsel
Bepaalde voedingsmiddelen kunnen de pijn verergeren of de genezing vertragen. Vermijd pittige, zure en zoute producten, evenals harde en scherpe voedingsmiddelen zoals chips en noten. Het kan ook nuttig zijn om een rietje te gebruiken bij het drinken, zodat irriterende stoffen minder contact maken met uw mondslijmvlies.
Gebruik pijnverzachtende middelen
Als de pijn intens is, kunnen verzachtende gels of zalfjes helpen. Producten met lidocaïne bieden tijdelijke pijnverlichting door een verdovende werking, terwijl gels met hyaluronzuur of aloë vera de wond beschermen en het genezingsproces bevorderen.
Let op uw voeding
Aften kunnen soms ontstaan door een tekort aan bepaalde vitamines en mineralen, zoals vitamine B12, ijzer of foliumzuur. Deze tekorten kunnen het mondslijmvlies kwetsbaarder maken. Een gezond en gevarieerd dieet, rijk aan groenten, fruit en volkorenproducten, helpt aften te voorkomen en bevordert het herstel.

Als de aft extreme pijn veroorzaakt en/of na 14 dagen niet wegtrekt, is het verstandig om een afspraak te maken bij uw huisarts.

Voorkomen is beter dan genezen, ook bij aften

Heeft u vaak last van aften? We geven graag een aantal adviezen die aften kunnen voorkomen:

Probeer te achterhalen wat de oorzaak van uw aften is. Poetst u te hard? Ontstaan ze na het eten of drinken van bepaalde producten? Door deze triggers te vermijden, kunt u mogelijk nieuwe aften voorkomen.
Een dagboek bijhouden kan helpen. Noteer dagelijks wat u eet en drinkt en kijk terug op de momenten dat een aft ontstaat. Dit kan inzicht geven in mogelijke verbanden.
Poets uw tanden met beleid en gebruik een zachte tandenborstel die niet versleten is. Op die manier voorkomt u kleine wondjes in de mond, die aften kunnen veroorzaken.
Een tandenborstel is aan vervanging toe als de haren naar buiten staan in plaats van rechtop. Versleten borstelharen kunnen kleine beschadigingen in de mond veroorzaken.
Gebruik een tandpasta zonder schuimmiddel. Dit kan mogelijk het aantal en de duur van aften verminderen, zonder dat het ten koste gaat van de reiniging van uw gebit.
Het schuimmiddel natriumlaurylsulfaat (SLS) of sodium dodecyl sulfate (SDS) kan de mond irriteren. Vraag bij de drogist naar een tandpasta zonder deze stoffen.
Plan minstens twee keer per jaar een periodieke controle bij de tandarts.

Veelgestelde vragen

Wat veroorzaakt aften?

Aften kunnen door verschillende factoren ontstaan, zoals stress, een verzwakt immuunsysteem, hormonale veranderingen, bepaalde voedingsmiddelen (zoals citrusvruchten) of een tekort aan vitamines en mineralen (zoals vitamine B12, ijzer of foliumzuur). Soms kan een verwonding in de mond, zoals het bijten van de binnenkant van uw wang of het gebruik van een harde tandenborstel, ook aften veroorzaken.

Hoelang duurt het totdat aften genezen?

Aften genezen meestal binnen één tot twee weken, hoewel de pijn in de eerste paar dagen het hevigst kan zijn. In sommige gevallen kan het herstel wat langer duren, vooral als de aften ernstig zijn of opnieuw verschijnen.

Kan ik aften voorkomen?

Hoewel aften volledig voorkomen soms moeilijk is, kunnen bepaalde maatregelen helpen om het risico te verlagen. Dit omvat het vermijden van irriterend voedsel (zoals pittig, zuur of zout), het behouden van een goede mondhygiëne, het vermijden van stress en het zorgen voor een dieet dat rijk is aan vitamines en mineralen. Regelmatig tandartsbezoek en mondverzorging spelen hierbij een belangrijke rol.

Moet ik naar de dokter gaan voor aften?

In de meeste gevallen zijn aften onschadelijk en genezen ze vanzelf zonder medische behandeling. Echter, als u vaak vaak hebt, ze bijzonder pijnlijk zijn of langer dan twee weken aanhouden, is het een goed idee om naar een arts of tandarts te gaan. Zij kunnen verdere behandeling aanbevelen of onderliggende oorzaken uitsluiten.

Zijn aften besmettelijk?

Nee, aften zijn niet besmettelijk. Ze worden niet overgedragen door direct contact, zoals kussen of het delen van bestek. Ze ontstaan meestal door interne factoren, zoals een verzwakt immuunsysteem of irritatie.

Wat zijn aften en hoe kun je ze behandelen?